Bitki nasıl yetiştirilir konusu son dönemlerde gündemde olan konular arasında yer almaya başlamıştır. Bitkilerin nasıl büyüdüğünü merak edenlerin sayısı da artmaya başlamıştır. Şu an toprak üzerinde yaklaşık olarak 350 bin farklı bitki çeşidi bulunur. Bununla birlikte bu bitkilerin yetiştirilme tarzı da birbirinden farklıdır.
Bitkiler adı altında asmalar, otlar, ağaçlar, çiçekler, çalılar, deniz yosunları ve yosunlar yer alır. Bu bitkilerin ortak yanı oldukça fazladır. Bitkilerin en büyük ortak özelliklerinden biri diğer canlılara ve doğaya bağlı olmalarıdır. Aynı zamanda her bitki yaşamak için suya, havaya, güneş ışığına, toprağa havaya, böceklere ve arılara ihtiyaçları vardır. Bitkiler dişi ve erkek olarak de 2’ye ayrılır.
Bitki yetiştiriciliği bitkilerin ortak özelliklerinden çok birbirinden farklı olan özelliklerine göre yapılır. İlk olarak çiçekli ya da çiçeksiz bitki türlerine göre yetiştirme tarzlarına dikkat etmek gerekir. Ardından iklim koşullarına en uygun bitkinin yetiştirilmesi önemlidir. Bitkiye ne kadar özenle bakılırsa bakılsın eğer iklim koşuluna uygunluk sağlamıyorsa o bitkinin büyümesi imkansızdır. Aynı zamanda bitkilerin çoğalabilmesi için de uygun ortamın yaratılmış olması önemlidir. Eğer bitki yetiştiriciliğini tarım olarak, gelir amaçlı düşünüyorsanız mutlaka üremeleri için ortam hazırlamak zorundasınız. Rüzgâr, gerekli hava ısısı, rüzgar, arı ya da böcek gibi etkenler bitkilerin çoğalmasına yardımcı olur. Fakat bu durumda bitkilere karşı zararlı olan böceklerden uzak durmak önemlidir.
Bitki Nedir?
Bitki; toprağa bağlı olan genel olarak yeşil rengine sahip olan canlılardır. Bitkiler genel olarak dünyanın her yerinde yaşayabilecek canlılardır. Fakat yaşadıkları bölgeye ve iklim şartlarına göre çeşitlenir. Bitkiler göl, göl kenarı, çöl ve ormanlık alanlarda yaşayabilen canlılardır. Bitkilerin yaşam şartlarına göre beslenmelerinin sağlanması için güneş ve suya ihtiyaçları vardır. Bitkiler çöl koşullarında yaşıyorlarsa eğer az su, bolca güneş ışığına adapte olurlar.
Göl kenarlarında yaşayan bitkilerin bol suya ihtiyaçları vardır. Ormanlık alanlarda yaşayan bitkiler de hem yağmur suyu hem de kaliteli toprağa ihtiyacı vardır. Bu nedenle örneğin çöl bitkisi olan kaktüsün ormanlık ya da bol suyu olan bir yerde yaşaması mümkün değildir.
Bitkiler yapıları itibariyle kök, yaprak, gövde ve çiçek olmak üzere toplam 4 ana bölümden oluşur. Çiçek bitkilerin üreme organıdır. Farklı özelliklere ve renklere sahip olan çiçekler etrafa yaydığı kokular ile böcekleri kendine çeker. Bu sayede bitkide tozlaşma gerçekleşir. Böylece bitkilerin üremesi sağlanır. Yaprak ise bitkilerin üzerinde bulunan farklı büyüklük ve şekle sahip olan, bitkilerin fotosentez yapmasına yardımcı olan organdır. Yaprak oksijen ve yaprak üretir. Bitkilerin gövdesi, toprağın üstünde duran meyve, dal, yaprak ve çiçek gibi organların taşınmasına yardımcı olan yapıdır. Kök ise bitkinin toprak altında kalan kısmıdır. Kök sayesinde bitkinin tüm organlarına mineral ve su alınması sağlanır.
Bitkilerin Çeşitleri
Bitkiler yaşadığı ortama göre ya da yaşadıkları hava koşullarına göre çeşitlere ayrılır. Genel olarak bitkiler 2 çeşide ayrılır. Çiçekli bitkiler ve çiçeksiz bitkiler bitki çeşitliliğidir. Çiçeksiz bitkiler genel olarak basit yapılı bitkilerdir. Daha çok nemli yerlerde yaşarlar, çöl gibi kuru ortamlarda yaşamazlar. Çiçeksiz bitkilerin tohumları ve çiçekleri bulunmaz. Sadece yaprak, gövde ve kökte oluşur. Çiçeksiz bitkilerin köke benzeyen yapıları sayesinde bulundukları yüzeyde toprağa tutunurlar. Çiçeksiz bitkilerin çeşitliliği oldukça fazladır. Su yosunu, kara yosunu, kibrit otu, at kuyruğu, eğrelti otu gibi çeşitlere sahiptir. Bu bitkiler köklenerek çoğalırlar.
Çiçekli bitkiler, çiçeksiz bitkilere göre ekstra bir organa sahiptir. Çiçekli bitkilerin 4. organı çiçektir. Çiçek sayesinde tozlaşabilir, böcekler sayesinde üreyebilir. Çiçekli bitkilerin aynı zamanda tohumu da vardır. Tohum sayesinde meyve de oluşturma özelliklerine sahiptir. Çiçekli bitkiler, çiçeksiz bitkilere göre çok daha gelişmiş yapıya sahiptirler. Bu bitki çeşitleri çiçek, yaprak, gövde ve kök gibi kısımlardan oluşur. Çiçekli bitki türleri oldukça fazladır. Daha çok su alan ve güneşli yerlerde yetişirler. Ekvator iklimi, Akdeniz iklimi gibi iklim bölgelerinde oldukça fazla bulunur. Aynı zamanda çiçekli bitkiler ağaç şeklinde de yetişir. Meyve veren ağaçlar sayesinde tarıma da destek verir. Çiçekli bitki örnekleri pamuk, orkide, lale, fasulye, mısır, elma, leylak, ardıç, ladin, çam ve köknar gibi çeşitlere ayrılır.
Bitki Yetiştiriciliği
Bitki yetiştiriciliği son dönemlerde gündeme gelen konulara arasında yer almaya başlar. Özellikle meyve veren bitkilerin evde yetiştirilmeye başlaması hormonlu meyvelerin artırılması sonucunda insanlar tarafından daha çok önem verilmiştir. Bitki yetiştiriciliği verimli toprak olan ortamlarda oldukça fazla yapılır. Bununla birlikte bitki yetiştiriciliğinde dikkat edilmesi gereken önemli birkaç konu vardır. Özellikle bahçede ya da büyük alanlarda bitki yetiştirilecekse eğer iklime uygun bitkilerin yetiştirilmesi önemlidir. Bu nedenle bitki yetiştiriciliğinde ilk olarak iklime uygun bitkilerin araştırılması gerekir. Bununla birlikte her bitki birbirinden farklı şekilde yetiştirilir. Sıcaklık, sulama tipi, toprak gibi etkenler birbirinden farklıdır. Bu nedenle bitki yetiştiriciliğinde önemli olan iklimken yetiştirme teknikleri de bu anlamda oldukça büyük önem taşır.
Bitki yetiştirmek isteyen kişiler ilk olarak yetiştirecekleri bitkiler için bir ortam oluşturmalıdır. Tarla, bahçe ya da küçük alanlarda bitki yetiştirilebilir. Tohumlar ekildikten sonra hangi düzenle sulama yapılacağı ve ortamın sıcaklığının da uygun bir ortam yaratılması önemlidir. Fakat sadece uygun ortamın yaratılması yeterli olmayacaktır. Bitkilere düzenli bir şekilde bakmak, bakımını yapmak, gerektiğinde hasat yapmak da önemli konular arasında yer alır. Bitkileri zararlı haşerelerden, dış etkenlerden ve kötü koşullardan korumak da önemlidir. Hava ve iklim koşulları da aniden değişebilir. Bu gibi durumlarda da bitkinin yetişebilmesi amacıyla uygun bir ortam yaratmayı ve bitkinin yetişmesini desteklemek önemlidir.
Bitki Yetiştirmede Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bitki yetiştirmede dikkat edilmesi gerekenler aslında temeldir. Bununla birlikte bitkinin çeşitliliğine göre yetiştirme tarzı da aynı şekilde değişiklik gösterir. Bitkiler özellikle iklim koşullarına göre yetiştirmelerinde farklılık görülür. Sebze ve meyvelerin yetiştirilmesi birbirine benzerken tahıl gibi bitki türlerinin yetiştirilmesi daha farklıdır. Meyve ve sebzeler genel olarak ağaçta ve ılıman koşullarda yetiştirilir. Bunun yanında bazı meyve ve sebzeler çalı şeklinde de yetiştirilebilir. Bu nedenle bitki yetiştirmek için ilk olarak hangi bitkinin yetiştirileceğine karar verilmelidir. Eğer meyve sebze gibi bitkiler yetiştirilecekse ılıman iklim koşulları, buğday gibi bitkiler üretilecekse eğer kurak bölgelerde yetiştirilmesi önerilir.
Bitki yetiştirme için karar verilen bitkiler uygun ortam oluşturulduğu zaman aslında sera ya da bahçe gibi bölgelerde de üretilebilir. Özellikle kurak bölgelerde bahçe ya da balkonda meyve, sebze gibi besinler sıklıkla üretilir. Bunun için yeterli bir ortam oluşturmak gerekir.
Sıcaklık, yeterli su, rüzgâr ve bakım oldukça büyük önem taşır. Kurak bölgede bu gibi bitkilerin üretilmesi ticaret yapmak için yeterli olmasa da hobi ya da küçük alanlarda tüketmek için üretilebilir. Tam tersi ılıman ve nemli bölgelerde kurak yerde yetiştirilen bitkilerin üretilmesi için de aynı şekilde uygun ortam oluşturmak önemlidir.
Genel olarak serada ya da bahçede bu ortamların oluşturulması mümkündür. Bu anlamda aslında her alanda bitki yetiştirilebilir.